Od idei do prężnej działalności

19 czerwca 2009 r. Biuro europejskiego stowarzyszenia byłych parlamentarzystów przyjęło statut FP AP, przedstawiony do zatwierdzenia Walnemu Zgromadzeniu European Association of Former Members of Parliament of the Member States of the Council of Europe, które obradowało w Paryżu 26 lutego 2010 r. W przyjętym przez aklamację dokumencie czytamy:

„Przekonani o tym, że utrwalanie pokoju w oparciu o sprawiedliwość i współpracę międzynarodową ma wielkie znaczenie dla ochrony społeczeństwa i cywilizacji.

Trwale przywiązani do duchowych i moralnych wartości, które stanowią wspólne dziedzictwo narodów oraz skąd wywodzą się zasady wolności jednostki, wolności politycznej i prymatu prawa, na których opiera się prawdziwa demokracja.

Przekonani o tym, że aby chronić ten ideał i pozwolić my zatriumfować, i aby popierać postęp społeczny i gospodarczy, sprawą najwyższej wagi jest utworzenie – na podstawie Porozumienia w sprawie europejskich spotkań byłych parlamentarzystów”, podpisanego w Sztrasburgu 18 października 1987 r. – organizacji zrzeszającej byłych parlamentarzystów w bardziej zwartym stowarzyszeniu.

Zostaje utworzone „Europejskie Stowarzyszenie Byłych Parlamentarzystów Państw Członków Rady Europy”.

Celem Stowarzyszenia jest promowanie idei europejskiej i przyczynianie się do jej urzeczywistnienia. Dlatego Stowarzyszenie dąży do popularyzowania i wspierania instytucji europejskich.”

W ten oto sposób otrzymała nowe impulsy organiczna działalność wielu byłych członków parlamentów krajów europejskich, którzy od ponad dwudziestu lat działali wspólnie w kierunku zacieśnienia i pogłębienia wzajemnej współpracy ludzi polityki na rzecz jedności i integracji Europy.

Już w roku 1984, podczas zgromadzenia Belgijskiego Stowarzyszenia Byłych Parlamentarzystów w Bruges, na które zaproszeni byli również byli parlamentarzyści z Niemiec, Francji i Włoch, rozmawiano o konieczności bliższej współpracy i snuto plany na przyszłość. Postanowiono też spotykać się w tym celu co najmniej raz w roku aby w nieformalnej na razie grupie prowadzić dalsze rozmowy na ten temat. W roku 1987, po trzech latach konsultacji, przedstawiciele wymienionych wyżej czterech stowarzyszeń europejskich postanowili sformułować wytyczne do opracowania porozumienia w oparciu o europejskie standardy. W rok później do grupy „czterech” dołączyła Turcja i w tym składzie nieformalne ugrupowanie funkcjonowało przez następne pięciolecie.

Przełomowym okazał się rok 1994, kiedy to przedstawiciele „piątki” sfinalizowali swoje prace powołując formalnie do życia „Europejskie Stowarzyszenie byłych członków parlamentu państw członkowskich Rady Europy”. W roku 1995 do piątki założycieli dołączył Cypr, w roku 2000 – Holandia, w 2001 – Hiszpania, a w 2002 – Grecja. W listopadzie 2001 r. stowarzyszenie przyznało status obserwatora Irlandii, Luksemburgowi, Austrii i Szwajcarii, które to kraje uzyskały pełne członkostwo w latach 2003-2004. W roku 2006 do FP-AP przystąpiła Malta, w roku 2008 Portugalia i Ukraina, a w roku 2010 Szwecja. Polska, wraz z Armenią i Andorą dołączyła do FP-AP w roku 2012. Również w tym roku status obserwatora uzyskała Litwa. W czerwcu 2013 r. podczas posiedzenia Biura FP-AP w Andorze ten sam status – obserwatora i jednocześnie kandydata do FP-AP uzyskały, zaproszone na posiedzenie, delegacje stowarzyszeń parlamentarzystów z Bułgarii i Rumunii. Członkiem FP-AP jest też Stowarzyszenie byłych deputowanych do Parlamentu Europejskiego EP-FMA  (European Paliament Former Members Association), do którego należą przedstawiciele różnych państw.

Obecnie więc europejskie stowarzyszenie byłych parlamentarzystów liczy 20 państw członkowskich i 3 obserwatorów z krajów kandydujących. FP-AP jest wciąż otwarte na nowe kraje członkowskie – pragnie rozszerzać swoją misję, głównie o kraje Europy środkowowschodniej oraz Skandynawię, które są nielicznie reprezentowane w europejskim stowarzyszeniu. Niestety, nie we wszystkich krajach członkowskich Rady Europy istnieją stowarzyszenia parlamentarzystów, m.in. stowarzyszenia takiego nie ma w Wielkiej Brytanii – państwie o wielowiekowej tradycji parlamentarnej. Nie wszędzie też istnieniu i działalności stowarzyszeń parlamentarzystów sprzyjają warunki i atmosfera polityczna. Toteż FP-AP apeluje do parlamentów i rządów krajów członkowskich Rady Europy o sprzyjanie organizowaniu się byłych parlamentarzystów. Do tych ostatnich zaś o łączenie sił i współdziałanie z koleżankami i kolegami parlamentarzystami krajów członkowskich FP-AP dla realizacji szlachetnej idei pokojowego współistnienia, współpracy i integracji wszystkich narodów Europy.

Europejskie Stowarzyszenie byłych Parlamentarzystów państw członkowskich Rady Europy ma dwa organy: Walne Zgromadzenie, które ma charakter uchwałodawczy i w którym każdy kraj członkowski jest reprezentowany przez trzech przedstawicieli oraz Biuro FP-AP, będące organem wykonawczym. Kraje członkowskie FP-AP mają prawo delegować do Biura po dwóch swoich przedstawicieli. Spośród członków Biura wybierany jest przez Walne Zgromadzenie na 2-letnią kadencję Przewodniczący (Prezydent) oraz czterech Wiceprzewodniczących (Wiceprezydentów). Łącznie funkcje te sprawować można przez 6 lat, a po 2-letniej przerwie – ponownie przez 3 kadencje. Bieżącym kierowaniem sprawami organizacyjnymi zajmuje się Sekretarz Generalny wraz ze swoim zastępcą i pracownikami.

Obecnie, od Walnego Zgromadzenia w roku 2012, Przewodniczącą FP-AP jest przedstawicielka Holandii Mechtild De Jong, pierwszym Wiceprzewodniczącym Jacques Chaumont z Francji, a pozostałymi Wiceprzewodniczącymi: Franco Coccia z Włoch, Karin Junker – reprezentująca w Biurze EP-FMA oraz Vincent Moran z Malty. Stanowisko Sekretarza Generalnego zajmuje Roland Roblain, a jego zastępcą jest Jean-Pierre Mevellec. Piękną tradycją FP-AP jest, że byli prezydenci tej organizacji zostają, po zakończeniu swej kadencji, Honorowymi Przewodniczącymi stowarzyszenia. W ten sposób uhonorowanych zostało już 9 osób pełniących w przeszłości zaszczytną funkcję Prezydenta FP-AP, a mianowicie: Giuseppe Vedovato z Włoch, Jacques Augarde z Francji, Ferdinand Boey z Belgii, Uwe Holtz z Niemiec , Ali Bozer z Turcji, Encabo Nunez z Hiszpanii, Luala Fennell z Irlandii, Camille Dimmer z Luksemburga i Ninos Hadjirousos z Cypru.

Do wyłącznych kompetencji Walnego Zgromadzenia FP-AP, które odbywa się raz w roku, należy podejmowanie decyzji o przyjęciu nowych członków, uchwalanie budżetu organizacji, w tym wysokości składek członkowskich oraz zatwierdzanie programu działalności Stowarzyszenia przygotowanego przez Biuro. Program ten, obok terminów i tematów posiedzeń Biura, jakie mają miejsce kilka razy do roku i odbywają się naprzemiennie w różnych krajach członkowskich, zawiera propozycje i projekty wykładów, seminariów, kolokwiów i sympozjów organizowanych przez FP-AP dla realizacji statutowych celów Stowarzyszenia.

W początkach działalności FP-AP spotkania tego typu odbywały się sporadycznie i nieregularnie, natomiast od roku 2000 mają one charakter trwały i systematyczny – odbywają się ze znaczną częstotliwością przynosząc rezultaty w postaci wspólnych oświadczeń uczestników, deklaracji i rezolucji. Począwszy od Apelu Strasburskiego, który został ogłoszony na zakończenie kolokwium w Strasburgu w listopadzie 2000 r, FP-AP regularnie co dwa lata organizuje kolokwia, w wyniku których powstały następujące dokumenty:  Deklaracja Rzymska z 2002 r., Deklaracja Berlińska (2004), Deklaracja z Limassol (2006), Deklaracja Ateńska (2008), Deklaracja Kijowska (2010) i Deklaracja Maltańska (2012). Pomyślne rezultaty przyniosły tez seminaria w Lizbonie (2009) i Strasburgu (2011), a Apel Lizboński z października 2009 r., zatytułowany „Myśli dla przyszłości”, był przedmiotem wielu analiz i międzynarodowych komentarzy.

Tematyka prac i działalności programowej FP-AP jest bardzo rozległa i obok „statutowych” tematów, takich jak np. „Powszechne wartości europejskie filarem Konstytucji Europejskiej” czy „Umacnianie parlamentarnych instytucji europejskich: Rady Europy, Unii Europejskiej i OSCE” lub „Europejska polityka integracyjna w obliczu globalnych wyzwań”, treścią wykładów, rozważań i dyskusji były także problemy działalności sekt religijnych czy problemy etyczne w działalności politycznej. Podczas posiedzeń Biura na Malcie w roku 2012 zajęto się m.in. problematyką tzw. arabskiej wiosny, a w roku 2013 konfliktem syryjskim i dramatyczną sytuacją obywateli tego kraju w obliczu wojny domowej.

W kalendarzu Europejskiego Stowarzyszenia byłych Parlamentarzystów państw członkowskich Rady Europy na okres do końca 2014 r. są kolejne panele dyskusyjne: seminarium w Hadze (4 października 2013 r.) oraz kolokwium na temat demokracji w Brukseli w październiku 2014 r. W tym samym okresie zaplanowano też dwa posiedzenia Biura FP-AP, które odbędą się w Hadze (październik 2013r.) oraz w Warszawie (9-11 czerwca 2014 r.), a także Walne Zgromadzenie w Paryżu w marcu 2014 r.

Janusz Malinowski

sekretarz SPP

Więcej informacji na temat FP-AP na stronie internetowej: http://www.fp-ap.org